بررسی جنبه های اخلاقی و حقوقی پیوند اعضا

در طول تاریخ همواره بشر به امکان پیوند عضو و بافت از فردی به فرد دیگر می اندیشیده است، با توجه به پیشرفت علوم از جمله علم پزشکی در قرون اخیر، در زمینه پیوند اعضاء نیز پیشرفت های شگرفی حاصل گردیده است و به تبع آن مسائل اخلاقی و قانونی پیرامون آن نیز خود را نمایان تر ساخته است، از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود: ـ میزان اختیار فرد در برابر اعضای خود و اهدای آن به دیگران ـ پیوند از فرد زنده و جسد و مسائل اخلاقی مربوط به آن ـ مرگ مغزی (به عنوان یکی از منابع تأمین بافت پیوندی) و مسائل اخلاقی مرتبط با آن ـ اخذ رضایت از دهنده عضو ـ نحوه انتخاب فرد گیرنده و اولویت بندی آن ـ حقوق مادی و معنوی فرد دهنده و تأمین سلامت وی ـ کمبود عضو و بافت پیوندی و راه های اخلاقی حل این معضل ـ ارتباط مالی فرد دهنده و گیرنده و راه های قانونی کنترل آن با توجه به آنکه در مکاتب اخلاقی نوین به شیوه های مختلفی مجاز بودن پیوند عضو مورد بحث قرار می گیرد در این مقاله برآنیم علاوه بر بررسی مسائل فوق الذکر، به دیدگاه مکاتب فلسفی اخلاقی (عمدتاً نتیجه گرا و وظیفه گرا) در این زمینه پرداخته و همچنین با بررسی قوانین موجود در زمینه پیوند اعضاء در ایران و برخی کشورهای مسلمان و غیرمسلمان به صورت اجمالی، مسائل و مشکلات موجود در این زمینه را بیان نموده و تا حد امکان راهکارهای مناسبی در این زمینه ارائه نماییم.